مؤسسه نسیم‌صبح‌رویش، از سال 1393 در قالب مؤسسه‌­ای غیرتجاری به شماره ثبت 37599 با شناسه ملی 14005526993 ثبت شد و رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. این مؤسسه غیردولتی و غیرسیاسی، سازمان مردم­‌نهاد مستقل(NGO) برآمده از دغدغه­‌های گروهی از جوانان کُنش‌گر اجتماعی است که ایفای مسئولیت اجتماعی خود را در ایجاد فرصت برابر آموزشی برای کودکان‌کار و در معرض آسیب­‌های اجتماعی دیده‌اند.

مدرسه کودکان‌کار صبح‌رویش دارای مجوز موسسه غیرتجاری از وزارت آموزش و پرورش، موسسه خیریه از وزارت‌کشور و موسسه خیریه از سازمان بهزیستی است و در حال حاضر در هفت مرکز دو دبستان پسرانه و دخترانه، دو دبیرستان متوسطه دوره اول پسرانه و دخترانه و سه مرکز فنی و حرفه ای و مهارتی در محدوده میدان شوش، دروازه غار و خیابان های حوالی آن منطقه برنامه های آموزشی و مهارتی دانش آموزان دوره ابتدائی- متوسطه دوره اول و بعضاً خارج از سن این گروه ها را دنبال می کند.

 این مؤسسه کار خود را با مطالعات و تحقیقات اولیه در خصوص معضلات کودکان‌کار و در معرض آسیب­‌های اجتماعی آغاز نمود و پس از بررسی­‌های لازم، آماده ­سازی پیش­ نیازهای اولیه و اخذ مجوزهای لازم از نهادهای ذی‌ربط مانند وزارت آموزش و پرورش، اولین مدرسه تخصصی کودکان‌کار را راه­ اندازی کرد؛ تا این کودکان در مقابل معضلاتی چون کارِکودک، اعتیاد و بزهکاری به روشی مؤثر آموزش داده شوند و از بازتولید این معضلات جلوگیری به عمل آورد. در حال حاضر مجتمع صبح‌رویش سازمانی مردم­ نهاد، پیشرو و موفق در مقوله کودکان‌کار شناخته می­‌شود که توانسته اقدامات تخصصی و مؤثر اجتماعی و فرهنگی را در راستای اهداف خود اجرا نماید.

با توجه به آن چه گفته شد، در بازدیدی که از مدرسه به عمل آمد، شاهد اجرای ایده های جذابی بودیم. امید است که کودکان سرزمینمان آینده سازان بهتری باشند.

صف مارپیچ

از آن‌جا که صف‌های رایج در مدارس که کودکان در کلاس‌های جداگانه به ترتیب قد و پشت سر هم می‌ایستند، خود عامل ایجاد تقابل، رقابت و مقایسه و حتی عدم برابری نشان می دهد، صف مدرسه صبح رویش به حالت مارپیچ طراحی شده است. به گونه‌ای که کودکان در کنار هم و دست به دست هم تمرین وحدت، دوستی و رفاقت می‌کنند و به جای از جلو نظام گفتن‌های پادگانی، از بغل وحدت می‌گویند و همراه با دست زدن و بالا پایین پریدن ( کودکی کردن) شعار دوستی و راستی می‌دهند.

میز گفت و گو

ایجاد اختلاف و درگیری میان کودکان در سنین کودکی و نوجوانی بسیار طبیعی و رایج است. این تقابلات فرصت خوبی را ایجاد می‌کند تا روابط بین فردی و حل مسئله را به کودکان‌مان آموزش دهیم. یکی از اصلی‌ترین رویکرد‌های حل مسأله در این‌جا دعوت کودکان به گفت وگو است. به جای این‌که مانند یک دادگاه نقش قاضی را داشته باشیم و بخواهیم مقصر را پیدا و توبیخ کنیم، کودکان را به حل مشکل توسط خودشان دعوت می‌کنیم تا پشت میز گفت و گو بنشینند و درباره اختلاف خود گفت و گو کنند. چرا که نیاز به حل مسئله به خصوص از طریق گفت و گو از نیاز های مهم این کودکان در زندگی آینده است. نقش مشاور در این کار داوری است نه مداخله او تسهیل گری می کند تا بچه ها به تفاهم برسند. این یعنی یک تمرین عالی گفت‌وگو آن هم در حساس ترین وضعیت؛ یعنی پس از یک تنش هیجانی یا یک دعوای  مفصل.

زنگ حال‌خوب

زنگ حال خوب در راهروی مدرسه قرار گرفته است و علاوه بر کودکان، کادر مدرسه و همچنین میهمانان نیز می‌توانند با نواختن آن، دیگران را در حال خوب خویش، شریک کنند.

نواختن زنگ حال خوب، بهانه‌ای است برای اعلام حال خوب و انتشار شادمانی و امید به عنوان یکی از سرمایه‌های روانشناختی مثبت، در فضای مدرسه. کودکان با نواختن زنگوله شادمانی در مدرسه، تجربه شاد بودن با بهانه‌های ساده و شریک کردن دیگران در این حال خوب را تمرین می‌کنند.‌ در واقع هر فردی هنگامی که احساس خوبی دارد، با نواختن زنگ آن را به اطلاع دیگران می رساند و دیگران را در این حال خوب شریک می کند.

دیوار خشم

در مدرسه، دیواری در نظر گرفته شده است تا دانش آموزان، هر موقع با حش خشم، نفرت و عصبانیت مواجه می شوند، با خط خطی کردن دیوار، خشم خود را خالی کنند تا  ناراحتیشان باعث فرافکنی آن نسبت به دوستان و کادر مدرسه نشود. این دیوار هرچند وقت یک بار دوباره رنگ آمیزی می شود و در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد. همچنین چند مدت یکبار توسط مشاورین بررسی و مشکلات احتمالی بچه ها مورد کنکاش قرار می گیرد.

دهکده

طبیعت بستر ناب و مناسبی برای تجربه و یادگیری کودکان است. کلاس دهکده باغچه‌ای 200 متر مربعی است که از طریق ایجاد فرصت زندگی نزدیک به طبیعت، روح زندگی، نشاط و خلاقیت را در مدرسه زنده می‌کند و کودکان با فاصله گرفتن از سبک زندگی مصرف‌زده شهری، علاوه بر بهره بردن از زیبایی‌های طبیعی، به خلق ایده‌های نوآورانه می‌پردازند. همچنین با فعالیت بدنی در دهکده هیجاناتی را همچون خشم، به صورت مناسبی تخلیه شده و با ارتقای خودکارآمدی به عزت نفس کودکان و نیز افزایش روحیه همکاری،همدلی، ارتباط با طبیعت، ارتباط با خدا و دیگران افزایش می‌یابد.(بیل زدن زمین، کاشت و برداشت توسط دانش آموزان انجام می شود). در دهکده کودکان سبزی کاری، زراعت، ساخت خانه چوبی، نگهداری از دام و طیور و کاهگل کردن دیوار را تجربه می‌کنند.

تابلوی‌ دلنوشته

تابلوی دلنوشته فرصتی است که کودکان می‌توانند آرزوها و دلنوشته‌های خود را بر روی کاغذی نوشته و بر روی تابلوی مخصوصی که برای این منظور در راهروی مدرسه قرار گرفته است، قرار دهند. نوشتن، هم ابزاری مناسب برای تخلیه هیجانی کودک است و هم روزنه‌ای را به منظور شناخت بهتر ذهن و دنیای کودک، پیش روی مربیان و درمانگران باز می‌کند.

نوشتن آرزوی بچه‌ها به این معنا نیست که قرار است ما یا حامیان مدرسه برآورده کننده این آرزوها باشیم، بلکه کودکان را برای رسیدن به آرزوهای‌شان با تلاش خودشان آماده می‌کنیم.

زنگ آراستگی

ده دقیقه آخر زنگ پایانی کلاس‌ها در هر روز، زنگ آراستگی نام دارد. در این زمان، دانش‌آموزان با مشارکت یکدیگر به نظافت و آراستن محیط مدرسه و کلاس می‌پردازند.

پنجره گفت و گو

پنجره گفتگو مشابه یک شبکه‌ اجتماعی برای گسترش ارتباطات و تعاملات در مدرسه است. از طریق این پنجره، دانش‌آموزان افرادی از مدرسه را که تمایل دارند با آن‌ها صحبت کنند، مثلاً یکی از دانش‌آموزان ، معلم و یا مدیر مدرسه را انتخاب می‌کنند. سپس در صفحات کوچکی که طراحی شده، سؤالات خود را قرار می‌دهند و آن فرد به پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

وطن‌کده

وطن‌کده کلاسی است با فضا و شکلی مشابه مکتب‌خانه‌های قدیم که در آن کودکان با فرهنگ ایرانی و اسلامی، آشنا و مأنوس می‌شوند. قصه های کهن،شاهنامه خوانی، آشنایی با قهرمان های ملی و مذهبی، آشنایی با قصه های قرآنی و نمایش خلاق اقداماتی است که کودکان را با این فرهنگ آشنا می‌کند.

در این مکان دانش آموزان روی تشکچه هایی روی زمین می نشستند و برخی از کلاس های درسیشان نیز در همین جا برگزار می کردند. در صبح رویش از آموزش تلفیقی بسیار استفاده می شود به طوری که در قفسه کتاب های مختلف مذهبی، ملی، قصه های کهن، شاهنامه و ....وجود دارد و به صورت تلفیقی درس هنر، علوم و قرآن را باهم می‌خوانند.

درخت شخصیت

در تابلوی شخصیت، عکس و نقاط برجسته‌ زندگی افرادی که در ابعاد مختلف فکری، اجتماعی، علمی، فرهنگی و ….منشأ اثر بوده‌اند، نمایش داده می‌شود. مدرسه افردی را انتخاب کرده که زندگی آنها و محل زندگی آنها بیشتر شبیه به خودشان بوده است و مدرسه داستان زندگی آنها را برای دانش آموزان می گویند تا آنها متوجه شوند که این افراد به‌واسطه تلاش به اینجا رسیده اند مانند تختی، پرویز پرستوئی، خواهران منصوریان، بیرانوند و... و در نتیجه شما هم می توانید اما با تلاش...

جرینگ(واحد پول مدرسه)

مدرسه پول های کاغذی طراحی کرده 100،50،20،10،5 جرینگ که در ازای انجام یک‌سری فعالیت ها و شرکت در کارگاه های مهارتی در اختیار دانش آموزان قرار می دهد. آن‌ها می توانند چیزهای مورد نیاز خود نظیر عروسک‌های دست ساز، مواد غذایی، پیتزا، بستنی، آبمیوه و بعضاً مواد غذائی مورد نیاز خانواده خود را از کافه کده مجموعه خریداری نماید.

این فعالیت با هدف آموزش سواد مالی، پس انداز کردن، سبک درآمد و مدیریت خرید ایجاد شده است.

جابزی

 صبح‌رویش در طرحی دیگر به نام «جابزی»، محدودۀ آموزش کودکانی که آمدن به مدرسه برایشان مقدور نیست و مجبور هستند سر چهارراه‌ها و خیابان‌ها کار کنند را گسترش داده است. جابزی یک وَنِ خوشبخت است سرشار از رنگ. کف آن چمن مصنوعی است. کتاب‌خانه، تلویزیون و یک تخته وایت‌برد کوچک دارد. پرده‌های آن با نقاشی‌های بچه‌ها رنگ گرفته و زیباتر شده و سکوهایی دارد که دورتادورِ آن با تشکچه‌های رنگی، انتظار بچه‌هایی را می‌کشد. جابزی حوالی ظهر با چند مربی و معلم در خیابان‌های منطقه به سر چهارراهی می‌رود که کودکانِ‌کار آن‌جا مشغول به‌کار هستند. کودکانی که خانواده‌هایشان اجازه نمی‌د‌هند به مدرسه بروند. جابزی کنار خیابان می‌ایستد و به بچه‌ها تغذیه می‌دهد. هر مربی با چند کودک مشغول یک فعالیت آموزشی و تربیتی می‌شود. یک تیم کتاب می‌خواند، یک تیم نقاشی می‌کشد و تیم دیگر بازی‌های مورد علاقه‌اشان را انجام می‌دهد. کودکانِ سرِ این چهارراه‌ها می‌دانند که جابزی سرِ چه ساعتی و کجا می‌ایستد. بچه‌ها در آن ساعت انتظارِ ورود جابزی را می‌کشند.‌ هر چند این یک آموزش رسمی نیست، اما بچه‌ها خواندن و نوشتن و جمع و تفریق را یاد می‌گیرند؛ در واقع سوادِ پایه را.

جوان کده یا کارگاه‌های مهارت ورزی

 در مرکز کار آفرینی مدرسه امکان آموزش دهها حرفه و مهارت در حوزه فنی حرفه ای و هنری نظیر چوب و نجاری، خیاطی، طراحی لباس، سرامیک، آشپزی، شیرینی پزی، آهنگری، جوشکاری، لوله کشی و تاسیسات، برق کشی ساختمان، تعمیرات موبایل، نرم افزار، مکانیک خودرو و ... وجود دارد. دانش آموزان مدرسه در بعد از ظهر ها یا افراد آزاد در این کارگاه توسط استاد کار آموزش می بینند.

بعضی از وسایل مدرسه، میز های چوبی، قفسه های کتابخانه، دوخت لباس های فرم دانش آموزان تشکچه و پرده کلاسها و ... توسط دانش آموزان دختر و پسر در این کارگاه ها آماده و ساخته می شوند. دانش آموزان در انتخاب رنگ فرم مدرسه آزاد هستند تا از بین رنگهای انتخاب شده یکی را که دوست دارد انتخاب نمایند.

در این کارگاه ها سعی شده مشاغلی را بیشتر دانش آموزان یاد بگیرند که مورد نیاز جامعه باشد. دانش آموزان با توجه به رغبت و علاقه و استعداد خود، کارگاه مورد نظر خود را انتخاب و ثبت نام می نمایند. برای ثبت نام نیاز به مدارک خاصی نیست. بچه ها فقط روی تابلو ورودی کارگاه اسم خود را می نویسند و در واقع ثبت نام می شوند تا زمان یاد گرفتن مهارت و بعد از وارد شدن به بازار کار، مربیان آنها را همراهی می نمایند. لازمه موفقیت در این مرحله تغییر ذهنیت و نگرش خانواده و خود دانش آموز می باشد.

و در انتها صبح رویش یک مدرسه نیست؛ یک زیستگاه است. جایی‌که بچه‌ها با عشق، انگیزه و به دور از هر اجباری سر کلاس درس حاضر می‌شوند. مدرسه صبح رویش حالش خوب است چون بچه ها با وجود مشکلات بسیار، به خواست خودشان مدرسه را انتخاب کرده اند. صبح رویش زرق و برق ندارد، اما منبعی است غنی برای الهام مدرسه داران.